چه لامپی بخرم | راهنمای خرید روشنایی
- توضیحات
- دسته: برق و الکترونیک
- بازدید: 3144
چه نوع لامپ های LED بخریم
انواع لامپ و روشنایی
لامپهای رشتهای یکی از قدیمیترین انواع روشنایی است، نور زرد دارند و به شکل حبابی هستند که شامل انواع شفاف، مات و رنگی میشوند.
این لامپها از لحاظ بازده الکتریسته (مصرف انرژی برق) مقرون به صرفه نیستند و از کل انرژی دریافتی فقط 3 درصد را به نور تبدیل میکنند و تقریبا تمام انرژی دریافتی به گرما تبدیل میشودد که برای دفع این گرما شما مجبور به استفاده از هواکشها میشوید که اغلب باعث اتلاف بیشتر انرژی میشوند؛ البته ناگفته نماند که در بعضی مناطق سرد و تاریک همین تولید ناخواسته گرما میتواند ارزشمند باشد.
نوع دیگر، لامپهای هالوژن هستند که بسیار کوچکتر از لامپهای رشتهای عادیاند و داخل حباب کوچکی هستند که باید این حباب باز هم در زیر یک لایه شیشهای دیگر قرار بگیرد، به اینن علت که لامپهای هالوژن گاهی دچار انفجارهایی میشوند و این لایه بیرونی جهت محافظت قرار میگیرد، همچنین به طور کلی اثر آتشسوزی برای لامپهای بدون پوشش خیلی بیشتر است. بازده هالوژن نسبت به لامپ رشتهای بیشتر است اما نسبت به لامپ کممصرف از بازده کمتری برخوردار است. بیشترین استفاده از لامپهای هالوژنی به خاطر سایز کوچکشان در ویترینها و لوسترهای خانگی است.
لامپهای فلورسنت یا مهتابی همان لامپهای باریک و بلندی هستند که با دو نور مهتابی و آفتابی آنها را میشناسیم و اغلب تا قبل از فراگیری استفاده از لامپ کممصرف، در خانههایمان ازز آنها استفاده میکردیم. این نوع لامپ بازده بسیار بالاتری نسبت به لامپهای رشتهای و هالوژن دارد، اما این لامپها هم مضراتی دارند مثلا اینکه به دلیل نوسانات غیر عادی که در نور این لامپها ایجاد میشود باعث خستگی چشم، سردرد و خستگی اعصاب میشوند.
لامپهای کممصرف(CFL) دقیقا از لحاظ نقطه مقابل لامپهای رشتهای قرار میگیرند، طوری که میزان نوردهی یک لامپ رشتهای 100 وات معادل با یک لامپ کم مصرف 18 وات است. در واقعع میزان مصرف انرژی کم مصرفها تقریبا 18 درصد لامپهای رشتهای است. از دیگر ویژگیهای مثبت این لامپها نصب آسان در جای همان لامپهای قدیمی است، اما مثل همه لامپهای دیگر مضراتی نیز دارند مثلا اینکه چون میزان پرتو ناشی از این لامپها بیشتر از لامپهای معمولی است برای افرادی که پوست حساسی دارند مناسب نیست چرا که کارشناسان معتقدند لامپهای کممصرف در درازمدت موجب تسریع ابتلا به بیماریهای پوستی از جمله سرطان پوست میشوند، همچنین بیماری سرگیجه و میگرن را در افراد مبتلا به صرع افزایش میدهد. لامپهای کم مصرف یا CFL در انواع رنگهای سفید(مهتابی)، زرد(آفتابی) و دیگر رنگهای آبی، قرمز و سبز تولید میشوند. اما لامپهای LED عمر بسیار بالایی دارند و به همین دلیل بیشترین موارد استفاده از آنها برای نورپردازی در شب و چراغها و پروژکتورهای خیابانی و نظامی است، از دیگر کاربردهایشان میتوانیم به نورپردازی اشیای شیشهای و قطعات یخ در نوشیدنی مهمانان در جشنها و مهمانیها اشاره کنیم. لامپها LED قیمت بسیار بالایی دارند و به همین دلیل خیلی مورد استقبال قرار نمیگیرند و شاید این بزرگترین ضعفشان باشد. LEDها پرتاب نور قویتری در یک جهت دارند و در مقابل آنها CFLها پخش نوری بالاتری دارند.
چگونگی تعیین میزان روشنایی:
-۲۰ تا ۳۰ وات بر متر مربع برای مسکونی
-۱۰ تا ۱۵ وات بر متر مربع برای زیرزمین – انباری
-تا ۱۰ وات بر متر مربع برای حیاط
مقادیر فوق برای استفاده از لامپهای رشته دار معتبر هستند و در مورد لامپهای فلور سنت بعلت راندمان نوری بالا تر ۲۵/۰ مقادیر بالا کافیست. تعداد انشعابهای رو شنایی برای هر۵۰ متر مربعع بنا یک انشعاب رو شنایی بکار می رود. در اتاقهای نشیمن و غذا خوری معمولا" از لوستر استفاده می شود که لو سترها در مرکزاتاق و بقیه چراغها را طوری قرار می دهند که نور یکنواختی بدست آید. در مواردیکه اتاق یک درب داشته باشد کلید را نزدیک درب ودر صورتیکه دو درب داشته باشد ,از دو کلید نزدیک دو درب استفاده می شود . در راه پله ها و راه روها از کلید تبدیل استفاده می کنند.کلید را در ۱۱۰ سانتیمتری از کف تمام شده نصب می کنند. کلید باید طوری نصب گرددکه با باز کردن درب در دسترس بوده و بدون وارد شدن در اتاق در دسترس شما باشد.هیچ نقطه ای از دیوارهای اتاق از ۲ تا ۳متر از نزدیکترین پریز فاصله نداشته باشد.علاوه بر نکات و مطالب گفته شده روشهایی برای محاسبات روشنایی وجود دارد . روش لومن با استفاده از شاخص فضا و روش لومن با استفاده از تقسیم ناحیه ای وهمچنین روشنایی معابر با استفاده از ترسیم نمودارهای ایزوکاندلا. روش استفاده شده در اینجا روش لومن با استفاده از شاخص فضا می باشد که با تغییراتی اندک شرح داده شد
LED مخفف واژه LIGHT EMMTTED DIODE به معنای دیود ساطع کننده نور است. دیودهای ساطع کننده نور در واقع جزء خانوادهها دیودها هستند که دیودها نیز زیرگروه نیمه هادیها به شمار میآیند. خاصیتی که LEDها را از سایر نیمه هادیها متمایز میسازد این است که با گذر جریان از آنها مقداری انرژی به صورت نور از آنها ساتع میشود.
سالها قبل ذرات بسیار کوچک کوانتومی ساخته شد که این ذرات کوانتومی کریستالهایی هستند که ابعادشان چند نانومتر بیشتر نیست و میتوانند از ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ الکترون را در خود جای دهند.
این ذرات به آسانی از خود بستههای انرژی منتشر میکنند و هر قدر کوچکتر باشد بیشتر تحریک میشوند. هر ذره در مجموعه ویژه بوئرز به طور استثنایی کوچک و تنها شامل ۳۳ یا ۳۴ جفت اتم بود. هنگامیکه نور روی ذرات کوانتومی تابانده شده یا جریان برق به آنها وصل میشوند آنها با تولید نور از خود واکنش نشان میدهند و رنگهای متغیر و متنوعی ایجاد میکنند.
اما هنگامیکه یک پرتوی لیزری روی مجموعهای از این ذرات کوانتومی تابانده شد اتفاق غیر منتظرهای رخ داد. ناگهان نور سفیدی تمامی میز را پوشاند و انتظار میرفت که ذرات کوانتومی نور آبی منتشر کند اما این نور، نور بسیار زیبای سفیدی بود.
سپس این ذرات را با پلی اورتان شد و سطح بیرونی یک حبابت لامپ LED آبی را با آن پوشاند. هر چند ظاهر این حباب زیبا نبود اما نور سفیدی مانند لامپهای معمولی منتشر میکرد که شدت آن ۲ برابر و دوام آن ۵۰ برابر یک لامپ معمولی ۶۰ وات بود.
Ledها تا اواخر دهه گذشته فقط میتوانستند سه نور آبی، سبز و قرمز تولید کنند که به همین علت کاربردشان محدود بود.
سپس ledهایی با رنگ آبی به بازار آمدند که میتوانستند نور سفید با هالهای از رنگ آبی روشن کنند.
بسیاری اعتقاد دارند لامپهایی که از دیودهای ساطع کننده نور استفاده میکنند، یا همان LED، آینده را از دست سایر رقبا خارج خواهند کرد.
کاهش توان اکتیو به میزان ۴۰% و کاهش توان راکتیو به میزان ۸۰% مزیت استفاده از چراغ ال ای دی ( LED ) به چراغهای فلورسنت می باشد . حذف نور UV ، طول عمر زیاد ( یکصد هزار ساعت ) ، کاهش هزینه تعمیر و نگهداری و روشن شدن سریع از دیگر مزایای این چراغ می باشد . در کل یک لامپ ۱۰ وات LED برابر یک لامپ ۳۰ وات رشته این نور تولید می کند.
LEDها فاقد پرتوهای مادون قرمز و فرابنفشی هستند که سایر صنایع روشنایی ایجاد میکنند و LEDها به سلامت چشم و محیط آسیب نمیرسانند. LEDهای سفید قابلیت تولید همه رنگ را داشته و علاوه بر آن از انرژی بسیار کمی در مقایسه با سایر لامپها و LEDهای قدیمی، برای تولید روشنایی استفاده میکنند.
با توجه به استفاده از LED (ال ای دی) در این نوع چراغ امکان عملکرد با ولتاژ ۲۴VDC و ۴۸VDC فراهم بوده لذا می توان از این چراغ برای سیستمهای روشنایی خورشیدی و یا برق اضطراری بدون نیاز به تجهیزات جانبی استفاده کرد.
LEDها که از دهههای گذشته در الکترونیک مورد استفاده قرار میگرفتند، عموما برای نمایش خاموش یا روشن بودن نمایشگرها در لوازم مولتی مدیا مورد استفاده قرار گرفتند. اما درحالحاضر LEDها به نحوی ساخته میشوند که نور را در جهت خاصی متمرکز میکنند و به صورت چیپ های کوچکی هستند که معمولا داخل یک شیشه گنبدی شکل قرار میگیرند و دارای سایز چوب کبریت هستند و به سختی میشکنند.
لامپهای LED در واقع مجموعهای از یک یا چند LED میباشند که برای به دست آوردن شدت نور و رنگ مورد نیاز با یکدیگر در یک مجموعه قرار داده میشوند و به منظور تأمین روشنایی و یا تزئینات مورد استفاده قرار میگیرند.
در ذیل تعدادی از مزیتهای عمده لامپهای LED را نسبت به سایر لامپها توضیح خواهیم داد.
بازده
در حال حاضر لامپهای LED بازدهای بین ۲۰ تا ۴۰ لومن بر وات را دارا میباشند و این در حالی است که این مقدار برای لامپهای التهابی ۱۲ تا ۱۵ لومن و برای لامپهای کممصرف ۳۵ تا ۶۰ لومن بر وات و برای لامپهای بخار سدیم این میزان به ۱۰۰ لومن بر وات میرسد. مشاهده میکنید که ظاهراً لامپهای LED برتری خاصی نسبت به لامپهای کممصرف و یا بخار سدیم ندارند اما نکتهای که باعث تمایز و برتری بازده لامپهای LED نسبت به سایرین میشود این است که اولاً نور تولید شده توسط آنها در تمام فضا پراکنده نمیشود و ثانیاً شامل پرتوهای فرابنفش و مادون قرمز نمیباشند و این باعث میشود که شدت نور آنها در فضای مورد نظر نسبت به سایرین بیشتر باشد که در اماکن مختلفی که نیاز به نوز متمرکز مانند فعالیتهای ابزار دقیق در صنایع، شرکتها و ادارات استفاده نمود که این موضوع در شکل زیر نشان داده شده است.
علاوهبر موارد فوق شما میتوانید برای نیازهای مختلف خود به وسیله لامپهای LED نور مورد نیاز خود را تأمین کنید نه کمتر و نه بیشتر و این در حالی است که به علت مشکلات متعدد، لامپهای قدیمی را نمیتوان با هر توان دلخواه تولید کرد و معمولاً دارای استانداردهای خاصی میباشند و معمولاً نور آنها نیز مانند لامپهای LED قابل تنظیم نمیباشد.
قابلیت اطمینان بالا
فرض کنید که احتمال از کار افتادن یک LED در ساعات ۱ تا ۵۰۰۰ برابر با ۰۰۲/۰ باشد و اگر یک لامپ LED را با ۵۰۰ عدد LED در نظر بگیریم و زمان تعویض این لامپ را منوط به از کار افتادن ۲۰۰ LED بدانیم آنگاه احتمال تعویض این لامپ در زمان ۱ تا ۵۰۰۰ ساعت برابر است با ۰۰۲/۰ به توان ۲۰۰ که تقریباً برابر با صفر میباشد.
لذا زمانی که یک لامپ LED را در شرایط استاندارد به کار گرفته شود میتوان مطمئن بود که تا سالها نیازی به تعویض آن نخواهد بود به همین علت در حال حاضر کلیه لامپهای LED از سوی تولید کنندگان خارج از کشور تا ۵ سال تضمین میشوند و این شرکتها متعهد میشوند که در صورت بروز هر گونه خرابی در هر نقطه دنیا بدون دریافت هیچ هزینهای محصولات خود را جایگزین نمایند.
عمر مفید بالا
تا قبل از ظهور لامپهای LED بالاترین عمری که برای منابع روشنایی ثبت شده بود چیزی در حدود ۵۰۰۰ ساعت بود و این مقدار با کمترین طول عمر متصور برای LEDها قابل مقایسه نمیباشد.
حال بیاییم اثر دو خصیصهای که در فوق ذکر شد را بررسی نماییم.
معمولاً هر زمان که از یک خیابان عبور میکنید یک یا چند عدد از لامپهای روشنایی خاموش هستند و در روز بعد مأموران آنها را جایگزین میکنند که این امر مستلزم صرف وقت و هزینه بسیار زیادی میباشد ولی با جایگزینی لامپهای LED به جای لامپهای قدیمی میتوان تا میزان زیادی در این هزینهها صرفهجویی نمود.
عدم وجود پرتوهای فرابنفش و مادون قرمز
همواره نوری که توسط منابع روشنایی تولید میشده است به همراه پرتوهای فرابنفش و مادونقرمز بوده است که در حوزه بینایی ما قرار ندارند و کاربردی به منظور تأمین روشنایی ندارند اما موضوع به اینجا ختم نمیشود پرتوهای فرابنفش علاوهبر این که کاربردی در تأمین روشنایی ندارند بلکه برای انسان مضر میباشند و دانشمندان، بر اساس نتایج آخرین تحقیقات زنان را از قرار گرفتن در زیر نور لامپهای مهتابی و کم مصرف منع کردهاند چون این گونه لامپها میزان زیادی پرتو فرابنفش از خود منتشر میکنند و این در حالی است که تأثیر پرتوهای فرابنفش بر مبتلا شدن به سرطان پوست سالها پیش به اثبات رسیده است.
به کارگیری با ولتاژهای بسیار پایین
ولتاژ مورد استفاده لامپهای LED میتواند بسیار پایین باشد و جالب است که لامپهای LED با مقدار ناچیزی از ولتاژ نامی خود نیز به نور افشانی خواهد پرداخت و میتوان آنها را با ضعیفترین و کوچکترین باطریها تغذیه نمود. بنابراین میتوان بسیاری از سیستمهای روشنایی صنایع و ساختمانها و حتی معابر را بدون نیاز به اتصال به شبکهی سراسری توسط باطریها و پیلهای مستقیم تغذیه نمود که مشکل پیک و دره بار شبکه را تا حدودی مرتفع نموده و هزینه احداث تأسیسات انتقال برق در اماکن صعبالعبور و فواصل بالا را کاهش داد.